Bullying, Mobbing i Cybermobbing to terminy, których żaden rodzic nie chce bliżej poznać. Nie chce, z obawy, że to właśnie jego dziecko może być ofiarą lub co gorsze- oprawcą.
Wpis jest czwartą częścią serii o zdigitalizowanych dzieciach. Z racji objętości tematu postanowiłam zająć się najpierw bullyingiem i mobbingiem, a dopiero w następnej części Cybermobbingiem. Jeśli nie czytałaś/eś pierwszej, zajrzyj do części pierwszej, drugiej i trzeciej.
Chociaż terminy bullying i mobbing są często używane zamiennie w krajach niemieckojęzycznych, nie oznaczają tego samego.
Bullying to znęcanie, które odnosi się do powtarzających się i systematycznych naruszeń granic innych uczniów, często słabszych. Gdzie „słabość” odnosi się przede wszystkim do statusu społecznego i powiązań społecznych.
Mobbing zaś to znęcanie się, w którym oprawca nie jest już pojedyńczym sprawcą, ale ataki są przeprowadzane, wzmacniane lub wspierane przez grupę uczniów (lub pracowników).
«Uczeń jest ofiarą, jeśli jest wielokrotnie i przez długi czas narażony na negatywne działania jednego lub więcej innych uczniów.» (Olweus). Definicja ta wskazuje, że zachodzą zarówno działania poszczególnych uczniów, jak i działania grup uczniów.
Mobbing ma na celu wytworzenie wokół ofiary atmosfery zagrożenia, która powoduje wyłączenie z grupy koleżeńskiej lub z życia społecznego.
Do najczęstszych form mobbingu zalicza się:
- szykanowanie,
- izolowanie,
- wyśmiewanie, wyszydzanie,
- obmawianie, plotki, ubliżanie,
- szantaż,
- przemoc fizyczna – popychanie, bójki, zaczepki, wrogie gesty.
Wytyczne organizacji Perspektive Thurgau skutecznie wspierają ten temat i obejmują odpowiedzi na pytania takie, jak:
Dlaczego dochodzi do mobbingu?
Już w najmłodszych klasach, zwłaszcza w pierwszej szkoły podstawowej, gdzie maluchy zmieniają otoczenie, dochodzi do chęci udowodnienia sobie i innym, że „jestem lepszy, silniejszy, bogatszy, mogę więcej“ itp. W Szwajcarii w czwartej klasie szkoły podstawowej dochodzi do rotacji uczniów i nauczycieli. Dzieci „dostają“ nowego wychowawcę i są mieszane z uczniami innych klas lub szkół. Ta rotacja może również być podstawą mobbingu, ponieważ dziecko chce utrzymać lub zdobyć lepszą pozycję w nowej klasie.
Kto może być ofiarą mobbingu?
Właściwie każde dziecko, które jest trochę „inne“ niż większość: ma inny kolor skóry, włosów, jest za wysokie lub za niskie, inaczej się ubiera i zachowuje. Ofiarami mogą być prymusi, niezdary klasowe, dzieci z widoczną niesprawnością fizyczną bądź intelektualną, a także dzieci ciche, które nie chcą nikomu wchodzić w drogę. Przykładów możnaby wymieniać w nieskończoność.
Kto jest sprawcą mobbingu?
Najczęściej sprawcami mobbingu (mobberami) są dzieci agresywne w stosunku do kolegów i do dorosłych, mające potrzebę dominowania i tyranizowania innych. Są silniejsi zarówno psychicznie jak i fizycznie w porównaniu do swoich ofiar.
Bardzo często grożą, wyszydzają, wyśmiewają się i są prowodyrami wszelkiego rodzaju zaczepek. Są to dzieci o niskiej empatii.
Oprawcami mobbingu są częściej chłopcy niż dziewczynki.*
Dlaczego w ogóle istnieje mobbing?
Daje on ofiarom poczucie wyższości nad słabszymi dziećmi, przyciąga uwagę innych i podwyższa status socjalny w klasie. Niektórym po prostu sprawia przyjemność i jest sposobem na nudę.
Jak rozpoznać mobbing?
Kiedy jesteś zapracowanym rodzicem i spędzasz mało czasu z dzieckiem- rozpoznanie problemu jest bardzo trudne. Dziecko, którego mobbing dotyczy:
-boi się chodzić do szkoły lub na imprezy szkolne
-wygląda na zastraszone, niepewne i nerwowe
-ma mało przyjaciół w klasie i poza nią
-gubi rzeczy i częściej potrzebuje pieniędzy
-przynosi gorsze oceny
-jest socjalnie odizolowane i ma mało kontaktów z rówieśnikami
-szuka kontaktu z dorosłymi, bardziej niż z dziećmi
-śpi źle i dręczą je koszmary
-skarży się na bóle
-ma rany, porwane ubranie i zepsute rzeczy (książki, zabawki).
Jaką pozycję powinien przyjąć rodzic, gdy zauważy, że jego dziecko jest ofiarą lub sprawcą mobbingu?
-wzmocnić pewność siebie dziecka i jego socjalne kompetencje
-być dobrym przykładem
-wyznaczyć granice
-jasno przeciwstawić się przemocy
-współpracować z dzieckiem a nie przeciwko niemu
-poinformować szkołę i zebrać dowody
-nie obwiniać żadnej ze stron
-zgłosić się po profesjonalną pomoc.
Jaką pozycję powinna przyjąć szkoła i nauczyciel?
-Wytworzyć w klasie pełną szacunku atmosferę
-mobbing poruszać jako temat na lekcjach
-jasno przeciwstawić się przeciw przemocy
-ustanowić otwarte i szczere kontakty z uczniami
-prowadzić regularne rozmowy z wychowankami
-informować rodziców
-w konkretnym przypadku porozmawiać z całą klasą
-nie obwiniać żadnej ze stron
-zgłosić przypadek szkolnemu pedagogowi lub poprosić o profesjonalną pomoc w organizacjach ze szkołą współpracujących.
Jeżeli nie wiesz, gdzie zgłosić się z problemem, odwiedź Mutter und Vater Berattung, znajdującego się przy każdej gminie. W moim kantonie jest to Perspektive Thurgau.
*Korzystałam z wykładów Petera Welti Cavegnma, ulotek dostępnych na warsztatach i strony http://perspektive-tg.ch a także ze strony dziecirosna.pl