Topinambur, inaczej słonecznik bulwiasty (Helianthus tuberosus L.), karczoch jerozolimski lub ziemna gruszka, to roślina spokrewniona ze słonecznikiem zwyczajnym (obie należą do rodziny astrowatych), która pochodzi z Ameryki Północnej. Uprawiali ją Indianie jeszcze w czasach prekolumbijskich. Europejczycy przekonali się o jej właściwościach dopiero w czasach wielkich odkryć geograficznych. W Polsce topinambur uprawiany był od 1730 roku. Topinambur uważa się za roślinę inwazyjną, gdyż nie potrzebuje specjalnych okoliczności, by się rozmnażać.
Bulwy tej rośliny są jadalne dla ludzi i zwierząt. Liście i łodygi pałaszują tylko czworonożniaki, a kwiaty…ładnie wyglądają w wazonie.
W szwajcarii można go kupić w sklepach BIO, u niektórych rolników i w Coopie. Za kilogram zapłacicie 8.95 CHF (w Polsce około 10 zł).
Słonecznik bulwiasty to bardzo zdrowa roślina:
- pomaga przy zaparciach,
- działa osłonowo na wątrobę,
- obniża poziom cukru we krwi,
- obniża poziom „złego“ cholesterolu LDL,
- zapobiega rozwojowi miażdżycy,
- reguluje ciśnienie tętnicze,
- wykazuje działanie przeciwnowotworowe,
- pobudza perystaltykę jelit i reguluje pracę układu pokarmowego,
- poprawia przyswajanie żelaza, wapnia i magnezu
- eliminuje bakterie wywołujące biegunki i zapalenie jelita grubego, w konsekwencji może zapobiec polipom, owrzodzeniom, a nawet chorobom nowotworowym
- poprawia odporność
- zapobiega zakażeniom dróg moczowych
- oczyszcza organizm
- na długo daje uczucie sytości, przez co może pomóc w walce z nadwagą.
- wspomaga pracę układu nerwowego
Można go jeść na surowo, gotować w wodzie, na parze i smarzyć. Dziś przygotowałam dla Was przepisy na chipsy, zupę i sałatkę. Ale uwaga! Ma bardzo specyficzny, orzechowy smak i albo go pokochacie, albo wasza randka zakończy się już po pierwszym spotkaniu. To tak jak ze słodkim ziemniakiem.
Sałatka z topinamburu i ogórka
Co potrzeba:
1 mały ogórek (ogórek przekąskowy)
4 bulwy topinamburu
trochę pietruszki
Do sosu:
1 łyżeczka musztardy
1 łyżeczka octu
2 łyżki jogurtu
1 łyżka mleka
Sól i pieprz
Cukier
Umyj ogóra i pokrój w plasterki, topinambur obierz ze skórki i również pokrój. Możesz zamoczyć go na chwilę w zimnej wodzie, żeby nie zbrązowiał.
Zrób sos i wymieszaj go z warzywami, udekoruj pietruszką i podawaj! W smaku trochę jak sałatka z rzepy. Pasuje do różnego rodzaju mięs czy samych kartofli-jeśli jesteś wegi.
Wartości odżywcze topinamburu surowego (w 100 g)
Wartość energetyczna – 73 kcal
Białko ogółem – 2 g
Tłuszcz – 0,01 g
Węglowodany – 17,44 g (w tym cukry proste 9.60)
Błonnik – 1,6 g
Witaminy
Witamina C – 4 mg
Tiamina – 0,200 mg
Ryboflawina – 0,060 mg
Niacyna – 1,300 mg
Witamina B6 – 0,077 mg
Kwas foliowy – 13 µg
Witamina A – 20 IU
Witamina E – 0,19 mg
Witamina K – 0,1 µg
Minerały
Wapń – 14 mg
Żelazo – 3,40 mg
Magnez – 17 mg
Fosfor – 78 mg
Potas – 429 mg
Sód – 4 mg
Cynk – 0,12 mg
Źródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference
Chipsy topinamburowe
Co potrzeba:
Parę bulw warzywa
kolędra
1 chili
1 łyżka oleju
sól
Bulwy umyj i pokrój w cieńkie talarki. Kolędrę i chili pokrój, wymieszaj z solą i oliwą, a później wszystko razem. Odstaw na parę minut, aby się „przegryzło“.
W piekarniku piecz przez około 15 minut w temperaturze 200 stopni.
Chipsy można podawać jako dekorację do zupy lub podawać jako przystawkę a sosem. Może być sos jogurtowy. U mnie sprawdziła się ostra salsa ze słoika 😉
Zupa z ziemnej gruszki
Co potrzeba (na 2 osoby):
200 g Topinamburu
1 większy ziemniak
2 cebulki szalotki
300 ml bulionu
100 ml mleka kokosowego
szczypiorek do dekoracji
1 łyżka oleju
sól i pieprz
W garnku, w którym będziesz robić zupę, zeszklij na oleju cebulę. Gruszki i ziemniaki obierz, pokrój na małe kawałki i podsmaż z szalotką. Zalej bulionem i gotuj, ale dłużej niż 20 minut, bo zrobi się papka. Dodaj mleko kokosowe i gotuj jeszcze 5 minut. Wszystko potraktuj blenderem i dopiero, gdzy będziesz mieć krem, dopraw solą i pieprzem.
Podawaj ze szczypiorkiem i/lub chipsami. Palce lizać!
Smacznego!
A w przyszłym tygodniu zaprezentuję Wam pasternaka!