Rak narządów płciowych

4 lutego obchodzono światowy dzień walki z rakiem. Rak nie jest już wyrokiem śmierci. Mimo to około jedna czwarta populacji na niego umiera. Wielu zachorowaniom na raka można by zapobiec. Zdrowy styl życia zmniejsza ryzyko choroby, a 4 lutego jest po to, by zwiększyć świadomość społeczeństwa co do profilaktyki.

Dziś zajmę się wstydliwą twarzą raka, a mianowicie rakiem narządów płciowych.

Wirus brodawczaka ludzkiego (Humane Papillomaviren – HPV) jest powszechny i ​​atakuje zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Wirusy można znaleźć na błonach śluzowych w okolicy narządów płciowych. W większości przypadków wirusy same znikają. Jednak niektóre typy HPV mogą powodować wysoce niepożądane brodawki narządów płciowych, inne mogą powodować raka narządów płciowych, odbytu lub jamy ustnej.

HPV jest wysoce zaraźliwy i może być przenoszony przez pieszczoty bez uprawiania seksu. Dlatego infekcja HPV jest również najczęstszą infekcją przenoszoną drogą płciową w Szwajcarii.

Jak rozpoznać infekcję HPV?

Infekcja wirusem HPV często na początku pozostaje niezauważona, ponieważ początkowo nie ma żadnych objawów.
Najczęstszą chorobą po zakażeniu HPV są brodawki narządów płciowych. Mogą powodować swędzenie i krwawienie ze względu na łatwość ich zranienia.
Stadia przedrakowe wywołane przez HPV są zazwyczaj bezobjawowe i często wykrywane są jedynie w ramach badań profilaktycznych.
Zarażenie HPV lub jakąkolwiek inną infekcją przenoszoną drogą płciową jest dość powszechne i nie ma się czego wstydzić. Jeśli jednak nie jesteś pewna/y, masz pytania lub zauważasz objawy (np. swędzenie lub pieczenie w okolicy intymnej), ważne jest, abyś zareagował/a. Odwiedź poradnię lub lekarza i w razie potrzeby poddaj się leczeniu. Nie wstydź się – nie będziesz pierwszym, który o to zapyta.

Rak szyjki macicy
Jest najczęstszą postacią raka związanego z HPV. W Szwajcarii każdego roku około 5000 kobiet ma wczesne stadium raka szyjki macicy. Średnio codziennie w tym kraju diagnozuje się go u jednej kobiety, a 80 umiera z jego powodu. W Europie szacuje się, że co roku liczba nowych przypadków wynosi ponad 34 000.

Rak odbytu
W Europie każdego roku około 3996 kobiet i 2390 mężczyzn zapada na raka odbytu wywołanego przez HPV. W Szwajcarii są ponad 3 przypadki tygodniowo.

Rak prącia
Szacuje się, że każdego roku w Europie HPV powoduje 932 przypadki raka prącia. Postać raka występuje głównie u starszych mężczyzn, a około połowa przypadków jest spowodowana wirusem brodawczaka ludzkiego.

Rak pochwy
Liczbę przypadków raka pochwy wywołanych przez HPV w Europie szacuje się na 1544 przypadków. Pochwa, zwana także waginą, znajduje się wewnątrz ciała kobiety i prowadzi do szyjki macicy.

Rak sromu
Szacuje się, że w Europie występuje około 1842 przypadków raka sromu związanego z HPV. Srom jest częścią genitaliów płci żeńskiej, którą można zobaczyć z zewnątrz: zaczyna się od wzgórka łonowego i kończy się za wejściem do pochwy.

Dokładniej o damskich narządach płciowych TUTAJ.

Rak jamy ustnej i gardła
Istnieje kilka rodzajów raka szyi i gardła, które mogą być spowodowane przez HPV. Około 1915 kobiet i 7144 mężczyzn w Europie co roku zapada na takie nowotwory.

Brodawki narządów płciowych (kurzajki)
Brodawki narządów płciowych są stosunkowo powszechne, tj. około 800 000 mężczyzn i kobiet w Europie je ma. Chociaż łagodne nowotwory są nieszkodliwe dla twojego zdrowia, mogą mocno nadwyrężyć twój związek i twoją seksualność. Pozbycie się ich może być długotrwałym i czasem bolesnym procesem.

Jak mogę się chronić?

Szczepienie HPV
Szczepienia mogą chronić przed najbardziej niebezpiecznymi typami wirusa HPV. Te wirusy HP mogą powodować raka narządów płciowych i brodawki narządów płciowych. Dlatego rząd federalny zaleca szczepienie przeciwko HPV wszystkim młodym ludziom w wieku od 11 do 26 lat. W wieku od 11 do 14 lat wymagane są dwa szczepienia przeciw HPV w odstępie 6 miesięcy. Po 15 urodzinach wymagane są 3 szczepienia przeciwko HPV.

Jeśli szczepienie jest częścią kantonalnego programu szczepień HPV, firma ubezpieczeniowa pokryje koszty dla osób w wieku od 11 do 26 lat. Każdy kanton ma swój własny program szczepień. Tutaj znajdziesz lekarzy, którzy biorą udział w programie szczepień kantonu.

Prezerwatywy
Bezpieczny seks jest ważny i chroni przed wieloma chorobami przenoszonymi drogą płciową, takimi jak HIV. Prezerwatywy nie gwarantują jednak całkowitej ochrony przed zakażeniem HPV. Ponieważ HPV może być również przenoszony przez błonę śluzową, która nie jest pokryta prezerwatywą. Zakażeń tych można jednak w dużej mierze uniknąć poprzez szczepienie przeciwko HPV.

Leczenie infekcji HPV i wczesne ostrzeganie o konsekwencjach
Nie ma leków, które mogą wyleczyć infekcję HPV. Jednak skutki zakażenia wirusem HPV, czyli kłykciny kończyste czy zmiany przedrakowe, można leczyć miejscowo, jeśli zostaną odpowiednio wcześnie rozpoznane.

Brodawki narządów płciowych (kurzajki) można usunąć fizycznie (laser, ciekły azot), chirurgicznie lub zwalczać środkami stosowanymi miejscowo (kremy). Terapię często trzeba powtarzać kilka razy, ponieważ brodawki narządów płciowych często powracają.

U kobiet prekursory raka szyjki macicy może wykryć ginekolog. Dlatego regularne wizyty kontrolne u ginekologa są tak ważne dla każdej kobiety. Im wcześniej postawiona zostanie diagnoza, tym większy sukces terapii. W przypadku wykrycia prekursorów raka szyjki macicy należy je usunąć chirurgicznie (konizacja lub histerektomia).

Niestety nadal nie ma rutynowych badań przesiewowych ani testów wczesnego wykrywania innych nowotworów wywoływanych przez HPV (rak odbytu, prącia, sromu lub pochwy).

Kontrola u ginekologa
Podczas wizyty kontrolnej ginekolog pobiera wymaz z okolic szyjki macicy i przesyła go do laboratorium. Tam przeprowadzany jest test Pap, test HPV lub połączenie obu testów. W teście Pap komórki pobrane z wymazu z szyjki macicy są badane w laboratorium pod kątem zmian komórkowych. Dzięki tej metodzie można wykryć już widoczne komórki.

Oprócz testu Pap, twój ginekolog może również użyć testu HPV, aby pomóc wykryć raka szyjki macicy we wczesnym stadium. Test HPV wykrywa typy HPV wysokiego ryzyka, które mogą prowadzić do raka. Bada więc, czy masz infekcję HPV, zwłaszcza typami wysokiego ryzyka HPV-16 i HPV-18. Ponieważ rak szyjki macicy jest prawie wyłącznie wywoływany przez wirusy HP, wynik testu dostarcza ważnych informacji do oceny ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy, nawet zanim pojawią się prekursory. Jeśli wynik jest negatywny, ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy w ciągu najbliższych kilku lat jest bardzo niskie. Jeśli wynik jest pozytywny, oznacza to większe ryzyko raka szyjki macicy: Twój ginekolog przeprowadzi następnie dalsze badania, aby wyjaśnić, jak wysokie jest naprawdę ryzyko. Test HPV jest zalecany tylko kobietom w wieku powyżej 30 lat, ponieważ ostra, tj. świeża infekcja HPV niewiele mówi o ryzyku zachorowania na raka.

Szwajcarskie Towarzystwo Ginekologiczne i Położnicze zaleca, aby kobiety w wieku od 21 do 29 lat poddawały się badaniu cytologicznemu co 3 lata. Od 30 roku życia zaleca się wykonanie testu PAP lub testu HPV co 3 lata. Powinnaś wyjaśnić i przedyskutować ze swoim ginekologiem, który test przesiewowy ma dla Ciebie sens.

W przypadku rozpoznania stanu przedrakowego w zaawansowanym stadium zwykle konieczne jest usunięcie tkanki (operacja, laser, konizacja), aby tkanka nie mogła przekształcić się w nowotwór. Rak szyjki macicy wykryty we wczesnym stadium jest zwykle uleczalny.

Ważne: Regularne kontrole u ginekologa są konieczne dla wszystkich kobiet pomimo szczepienia przeciw HPV, ponieważ nie chroni ono przed wszystkimi typami HPV.

TUTAJ znajdziesz lekarzy, którzy mogą udzielić Ci informacji na temat HVP i szczepień przeciwko HPV.

WAŻNE DLA RODZICÓW

Edukacja seksualna: jak, co, gdzie?
W okresie dojrzewania nastolatki zaczynają odkrywać swoją seksualność. Zaczynają zmagać się ze swoją tożsamością seksualną i preferencjami.

Edukacja seksualna jest ważną częścią edukacji ogólnej. Między innymi przyczynia się do wyrównywania szans i zapobiegania przemocy seksualnej, homofobii, niechcianym ciążom i zakażeniom przenoszonym drogą płciową. Skłania do odpowiedzialnego postępowania w obchodzeniu się z własnym ciałem i z ciałem partnera.

Dzięki edukacji na temat radzenia sobie z seksualnością możesz towarzyszyć swojemu synowi/córce w młodości i dorosłości.

Korzyści ze szczepienia są największe, gdy zostanie ono zakończone przed pierwszym doświadczeniem seksualnym. Dlatego FOPH i EKIF zalecają szczepienie przeciwko HPV wszystkim młodym ludziom w wieku od 11 do 14 lat. Ponieważ choroby związane z HPV częściej występują u kobiet niż u mężczyzn, zaleca się szczepienie dziewcząt jako szczepienie podstawowe, a chłopców jako szczepienie uzupełniające. Szczepienie przeciwko HPV może mieć sens również w wieku od 15 do 26 lat, dlatego jest zalecane jako szczepienie uzupełniające lub uzupełniające. Jeśli masz jakiekolwiek pytania na ten temat, najlepiej skontaktuj się z lekarzem.

W ramach kantonalnych programów szczepień zgodnie z tymi zaleceniami bezpłatne są szczepienia dziewcząt i chłopców w wieku od 11 do 26 lat oraz młodych kobiet i mężczyzn.

Broszurę dla nastolatków znajdziecie TUTAJ.

Czy wiesz, że…

-Około 80% kobiet aktywnych seksualnie zaraża się wirusem HPV.

-W Szwajcarii każdego roku ponad 25 000 kobiet zapada na brodawki narządów płciowych wywołane przez HPV.
-Co roku u ponad 5000 kobiet w Szwajcarii rozpoznaje się stan przedrakowy szyjki macicy.
-Co roku u ponad 250 kobiet w Szwajcarii diagnozuje się raka szyjki macicy. 80 z nich umiera z tego powodu.
-Każdego roku 3000 kobiet w Szwajcarii ma konizację związaną z HPV, co może prowadzić do bezpłodności i poronień.
-Ponad 99% przypadków raka szyjki macicy jest spowodowanych wirusem HP.
-Nie ma leczenia samej infekcji HPV. Można ich jednak w dużej mierze uniknąć poprzez szczepienie przeciwko HPV.

Źródła: msd-gesundheit.ch, madebase.ch, bag.admin.ch