Karczoch zwyczajny- łacińska nazwa- Cynara scolymus, niem.- Artischocke, wł.-carciofo, fr.-artichaut, ang.-artichoke. Gatunek wieloletniej rośliny zielnej należący do rodziny astrowatych. Pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, obecnie uprawiany w całej Europie i Ameryce Północnej. W Polsce uprawiany rzadko i niedoceniony, w Szwajcarii zaś cieszy się popularnością ze względu na swoje właściwości lecznicze, smakowe i wygląd. Przekwitający karczoch to ozdoba bukietów ze względu na swój kolor i formę. Ale nie florystyką się dzisiaj zajmiemy, a spożywką.
Karczochy to prawdziwa skarbnica witamin i składników mineralnych – dostarczają witaminy antyoksydacyjne: A, C i E, niacynę, są dobrym źródłem żelaza, potasu, magnezu, wapnia. Rośliny te zawierają także błonnik, który pomaga uregulować gospodarkę lipidową oraz przyspiesza pasaż treści pokarmowej i korzystnie wpływa na rytm wypróżnień. We wnętrzu karczochów kryje się też pożyteczna inulina, która wykazuje właściwości podobne do błonnika. Inulina już w żołądku (pod wpływem wody) zaczyna pęcznieć, dzięki czemu nasila i wydłuża uczucie sytości po posiłku.
Naukowcy podkreślają również znaczenie innych związków, obecnych w tych warzywach, m.in. kwasu chlorogenowego i cynaryny, które łagodzą problemy trawienne (zgagę, wzdęcia, nudności, zaparcia) i pomagają usuwać z organizmu nadmiar lipidów.
To wciąż nie wszystkie zalety smacznego warzywa. Karczochy przyspieszają przemianę materii i zawierają mało kalorii – w 100 g znajduje się niecałe 50 kcal, więc można bez przeszkód zajadać się nimi w czasie odchudzania. Substancje w nich obecne nie tylko wspierają prawidłową czynność wątroby, ale pomagają ją oczyszczać i pozytywnie oddziałują na procesy jej regeneracji. Poza tym nasilają wydzielanie żółci, zmniejszają stężenie „złego“ cholesterolu LDL w osoczu krwi, regulują poziom glukozy, wykazują właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne.
Związki przeciwutleniające, które wchodzą w skład karczochów, niwelują szkodliwy wpływ wolnych rodników na organizm – spowalniają procesy starzenia komórkowego, zapobiegają rakowaceniu komórek, wygaszają odczyny zapalne i obniżają tzw. ryzyko sercowo-naczyniowe.
Karczoch zwyczajny jest warzywem. Częścią jadalną są części główki kwiatostanów po usunięciu zewnętrznych stwardniałych łusek okrywy, pozostałe mięsiste końce łuskowatych okryw kwiatostanu, kwiatostan, jego dno oraz krótki koniec łodygi. U starszych pąków jadalne jest tylko dno kwiatowe. Spożywana po uprzednim ugotowaniu, usmażeniu lub pieczeniu. We Włoszech młode główki kwiatowe po ugotowaniu zalewa się oliwą i przechowuje. Karczochy można konserwować w puszkach. Czasami jako dodatki do surówek oraz jako ozdoba używane są bielone liście.
Jak podawać…
W mojej rodzinie przyjął się jeden przepis, którym się z Wami podzielę. Umytego karczocha, bez obierania z łusek gotuję w osolonej wodzie z dodatkiem paru kropel oliwy. Proces trwa około godziny. W tym czasie przygotowuję sosy, z którymi będzie serwowany.
Sos nr. 1-grund to cebula!
główkę cebuli lub pęczek szczypiorku kroję drobniutko, dodaję sól, pieprz i odrobinę cukru, zalewam oliwą z oliwek i sokiem z cytryny i voila!
Sos nr.2. Bazylia.
Pęczek bazylii miksuję z oliwą, cytryną i przyprawami lub rozgniatam w moździerzu. Dodaję sosu sojowego i gotowe. W tym wypadku uwaga na sól.
Sos nr.3 Avokado.
Rozgniatam owoc lub miksuję go z ząbkiem czosnku,dodaję przyprawy i chilli według uznania.
Gdy karczoch jest gotowy, serwuję go na talerzu, nie zapominając o drugim, do którego są wrzucane liście. W łuskach znajduje się bowiem odrobina miąższu (jest biały), którego wygryza się zębami. Cała zabawa polega na tym, by „rozebrać“ karczocha z liści i dostać się do jego serca. Pożywnym posiłkiem nie można tego nazwać, ale moje dziecko je uwielbia. W Szwajcarii w takiej formie podawany jest jako dodatek do Apero.
W Szwajcarii dostaniesz go w prawie każdym sklepie spożywczym w dziale z warzywami. Jego cena waha się w zależności od sezonu i wieku rośliny od 1,50 do 2,50 CHF za sztukę.
Smacznego!
Źródło: wspomagałam się ciotką Wiki i kobieta.onet.pl